Postojeće stanje šuma u Vojvodini
Ukupna površina šuma i šumskog zemljišta iznosi 174.303,81 ha (JP “Vojvodinašume” gazduje na 129.951,90 ha, JP NP “Fruška gora” na 22.450 ha, privatne šume su na 5.372,91 ha, vodoprivredne organizacije 7.575 ha, poljoprivredne organizacije 5.989 ha, mesne zajednice 722 ha, VU “Karađorđevo” 2.243 ha i JP NP “Fruška gora” na 22.450 ha), što predstavlja oko 8,10% površina Vojvodine. Međutim, površina šuma, prema podacima poslеdnjе Nacionalnе invеnturе šuma, iznosi 154.000,00 ha, tako da se stvarna šumovitost nalazi na nivou od svega 7,1%.
Najveći deo ovih šuma je u državnom vlasništvu 127.600,00 ha ili 82,9%, dok se u privatnom vlasništvu nalazi 26.400,00 ha ili 17,1%.
Veći deo šuma u državnom vlasništvu predstavljaju zaokružene i izdvojene celine kao što su: Nacionalni park “Fruška gora”, “Deliblatska peščara”, “Vršački breg”, “Subotička peščara”, Posavina, Podunavlje, Potamišje i Potisje. Preostalih 10% šuma je razbacano na prostoru površine od oko 2 .000.000 ha.
Sam prikaz stanja najbolje govori o izuzetno lošoj situaciji u pogledu rasporeda šuma u Vojvodini. Ogromni prostori, koji čine celine i preko 500.000 ha, nemaju ni 1%, a ima i područja sa površinom od oko 100.000 ha sa manje od 1% šumovitosti. Pored ekonomskih funkcija koje se ogledaju u proizvodnji drvne zapremine, šume imaju i čitav niz opštekorisnih funkcija, koje po značaju višestruko nadmašuju ekonomske funkcije (vezivanje ugljen-dioksida iz atmosfere i umanjenje efekta staklene bašte, ublažavanje klimatskih promena, zaštita zemljišta od vodne i eolske erozije, zaštita oranica od prekomernog isušivanja, očuvanje biodiverziteta u šumskim i susednim eko-sistemima, očuvanje geno-fonda vrsta šumskog drveća i dr.
U šumama Vojvodinе zastupljеn jе znatan broj drvеnastih vrsta kojе tu prirodno rastu. Porеd toga, prisutan jе i znatan broj unеtih vrsta kojе se ranijе na području Vojvodinе nisu prirodno javljale. U privrеdno – еkonomskom smislu najvažnija vrstе su: u šumama tvrdih lišćara (hrast lužnjak, poljski jasеn i bagrеm); u šumama mеkih lišćara (еvroamеričkе topolе, vrbе lipе); u šumama čеtinara (borovi). Najvеću zaprеminu ima hrast lužnjak (7.234.759 m3 odnosno 25,6%) kao i еvroamеričkе topolе (5.087.816 m3 odnosno 18%). Mеđutim, u poglеdu prirasta, najvеći prirast imaju zasadi еvroamеričkе topolе što iznosi oko trеćinе prirasta svih drvеnastih vrsta u Vojvodini
Pored ekonomskih funkcija koje se ogledaju u proizvodnji drvne zapremine (primera radi u proizvodnji drveta vrbe i topole za poslednjih 40 godina prirast je povećan u Vojvodini za oko 6 puta, a vrednost drvnih sortimenata za više od 16 puta), šume imaju i čitav niz opštekorisnih funkcija koje višestruko nadmašuju ekonomske.
Za potrebe gazdovanja državnim šumama na području APV, osnovano je Javno preduzeće “Vojvodinašume“ koje je organizovano u četiri ogranka- šumska gazdinstva i to: “Sremska Mitrovica”, “Novi Sad”, “Sombor” i “Banat” Pančevo. Najveći kvalitet ovako formiranog javnog preduzeća je u tome što su šumska gazdinstva postala profitni centri i u najvećoj meri raspolažu ostvarenim prihodima-dohotkom. Pored ovoga, sva gazdinstva izdvajaju 1% fakturisanih prihoda ogranaka preduzeća od prodaje drveta na domaćem tržištu i 1% fakturisanih prihoda od prodaje divljači i usluga u lovstvu na domaćem i stranom tržištu za razvoj i iz ovog Fonda se finansiraju istraživanja za nove sorte topola i vrba i za unapređenje proizvodnje drveta i ostalih funkcija šuma. Cilj ovakvog ulaganja u nauku je da se u Vojvodini poboljša kvalitet šuma, povećaju prinosi, kako drveta, tako i ostalih resursa, poput onih u poljoprivredi, jer nema, niti će biti, dobrih useva bez zaštitnih pojaseva.
Korisni linkovi
